SSK GENELGESİ 12/151 (İSTEĞE BAĞLI SİGORTA)     

T.C.

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI

SOSYAL SİGORTALAR KURUMU BAŞKANLIĞI

SİGORTA İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

(Tahsisler Dairesi Başkanlığı)

Tarih    : 23/09/2005

Sayı     : B.13.1.SSK.0.07.00.00.IX.031-746666                                                                

Konu   : İsteğe Bağlı Sigorta.  

G E N E L G E

12- 151.EK

Kurumumuz isteğe bağlı sigorta hizmetlerinin 506 sayılı Kanuna tabi çalışma veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmetlerle çakışması ve 2829 sayılı Kanuna göre hizmet bildirimi hallerinde ünitelerimizce farklı uygulamaların yapıldığı tespit edilmiştir.

Konuyla ilgili olarak uygulamanın usul ve esasları aşağıda açıklandığı şekilde yeniden belirlenmiştir.

A - BAŞLANGIÇTAKİ ÇAKIŞMALAR

1) 01/05/2003 tarihinden önce isteğe bağlı sigortaya devam etmek için yazılı başvuruda bulunanların, isteğe bağlı sigorta başlangıç tarihinde Kurumumuza veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi sigortalılığının bulunduğunun anlaşılması halinde, isteğe bağlı sigortalılık, Kurumumuza veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi çalışmanın sona erdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren yeni bir talep şartı aranmaksızın başlatılacaktır.

Örnek - Sigortalı (A), 01/01/1992 tarihi itibariyle isteğe bağlı sigortaya kabul edilmiş, 1992 yılı Ocak-Aralık, 1993 yılı Ocak-Nisan, Temmuz-Kasım, 1994 yılı Mart-Aralık, 1995 yılı Ocak-Aralık, 1996 yılı Haziran-Kasım, 1997 yılı Nisan-Aralık aylarının primlerini ödemiş, daha sonra ise herhangi bir prim ödemesinde bulunmamıştır. Diğer taraftan, sigortalının 01/02/1990-30/04/1993 tarihleri arasında Bağ-Kur’a tabi zorunlu sigortalı olduğu 31/08/2005 tarihinde anlaşılmıştır.

Bu durumda sigortalı (A)’nın isteğe bağlı sigortalılığı, yeni bir talep aranmadan Bağ-Kur’a tabi prim ödeme halinin sona erdiği 30/04/1993 tarihini izleyen aybaşından (01/05/1993) başlatılacak, bu tarihten önce ödediği isteğe bağlı sigorta primleri ise iade edilecektir. Diğer taraftan, 01/05/1993 tarihinden sonra ödediği primleri geçerli sayılacaktır.

2) 506 sayılı Kanunun 4842 sayılı Kanunla değişik 85 inci maddesi, isteğe bağlı sigorta priminin art arda üç ay ödenmemesi halinde isteğe bağlı sigortanın sona erdirilmesini hükme bağladığından, art arda üç ay primini ödemeyenlerin sigortalılıklarının sona ereceği hususu dikkate alınarak, bu durumda 01/05/2003 tarihinden sonraki isteğe bağlı sigortanın başlangıç tarihinde Kurumumuza veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi zorunlu sigortalılığının bulunduğunun anlaşılması halinde de Kurumumuz veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi çalışmanın sona erdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren yeni bir talep şartı aranmaksızın isteğe bağlı sigortalılığı geçerli sayılacaktır.

Örnek - Sigortalı (B)’nin isteğe bağlı sigortalılığı 01/08/2003 tarihinden itibaren başlamış ve bu tarihten itibaren primlerini ödediği ve 15/07/2003-30/09/2003 tarihleri arasında da Kurumumuza tabi zorunlu sigortalı olduğu anlaşılmıştır.

Sigortalı (B) primlerini ard arda üç ay ödememe durumuna düşmediğinden, isteğe bağlı sigortalılığı zorunlu sigortalılığının sona erdiği 30/09/2003 tarihini takip eden aybaşından (01/10/2003) itibaren başlatılacaktır.

B - İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIK SÜRESİNDEKİ ÇAKIŞMALAR

1) 01/05/2003 tarihinden önce Kurumumuza veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmetlerin isteğe bağlı sigortalılık ile çakıştığının anlaşılması halinde çakışma sonrasında primi ödenmiş isteğe bağlı sigortalılık, yeni bir talep şartı aranmaksızın devam ettirilecek ve sadece çakışan süredeki isteğe bağlı sigortalılık iptal edilerek, primi ödenen süreler geçerli sayılacaktır.

Örnek - Sigortalı (C)’nin isteğe bağlı sigortaya devam etmekte iken 01/11/1997-25/03/1998 süresinde Kurumumuza tabi sigortalı olarak çalışmış olduğu 01/06/2005 tarihinde tespit edilmiş, sigortalı 1998/Ocak, Mayıs, Haziran, Temmuz, Eylül, Aralık, 1999/Ocak-Temmuz, 2000/Mart-Aralık ayların primlerini ödemiştir. Bu sigortalının isteğe bağlı sigortalılığı, zorunlu sigortalılığının bittiği 25/03/1998 tarihini takip eden günden (26/03/1998) itibaren devam ettirilecek ve bu tarihten sonra isteğe bağlı sigorta primini ödediği aylara ait süreler geçerli sayılacak, 01/11/1997-25/03/1998 döneminde ödenen isteğe bağlı sigorta primleri ise iade edilecektir.

2) 506 sayılı Kanunun 85 inci maddesi gereğince, 01/05/2003 tarihinden sonraki sürelerde art arda üç ay primini ödemeyenlerin isteğe bağlı sigortalılıklarının sona ereceği hususu dikkate alınarak, 01/05/2003 tarihinden sonraki çakışmalarda, sadece bu hususa bakılacak, dolayısıyla art arda üç ayı geçmeyen ödememe durumunda yeni bir talep aranmaksızın isteğe bağlı sigortalılık devam ettirilecek ve sadece zorunlu sigortalılıkla çakışan isteğe bağlı sigortalılık süreleri iptal edilecektir.

Örnek - Sigortalı (D)’nin isteğe bağlı sigortalılığı 01/05/2003 tarihinden önce devam etmekte iken, bu tarihten sonra 2004/Ocak, 2004/Mart, 2004/Haziran, 2004/Ağustos, 2004/Kasım ve 2005/Şubat aylarına ait primlerini ödememiştir. Ayrıca, sigortalının 01/02/2004-01/09/2005 döneminde isteğe bağlı sigorta ile zorunlu sigortalılığının çakıştığı sonradan tespit edilmiştir. Bu durumda, sigortalı üç ay art arda ödememe durumuna düşmediğinden, yeni bir talep aranmaksızın isteğe bağlı sigortalılığı devam ettirilecek ve zorunlu sigortalılıkla çakışan süreleri iptal edilerek primleri iade edilecektir.

C - İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIKLA ZORUNLU SİGORTALILIK ÇAKIŞTIĞI HALDE 03/11/2003 TARİHİNDEN SONRA DA PRİM ÖDENMESİ

Gerek isteğe bağlı sigortalılığın başlangıcında gerekse isteğe bağlı sigortanın devam ettiği sürede sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi çalışmalarının bulunduğu sonradan tespit edilen sigortalıların isteğe bağlı sigortaya devamında yukarıdaki (A) ve (B) bölümlerinde açıklanan hususlar doğrultusunda işlem yapılacak, sigortalıların 01/05/2003 tarihinden önceki aylara ait ödenmemiş primlerinin olması ve 03/11/2003 tarihinde de 1080 gün sigortalı hizmetinin bulunması halinde, isteğe bağlı sigortalılıkları bu nedenle iptal edilmeyecek ve 01/05/2003 tarihinden önceki aylara ait ödenmeyen primler de tahsil edilmeyecektir.

Örnek - İsteğe bağlı sigortalılığı 01/05/1994 tarihinden itibaren başlayan sigortalı (E)’nin, 03/11/2003 tarihi öncesi 1995 yılı Mayıs-Temmuz, 1996 yılı Haziran-Aralık, 1997 yılı Şubat-Temmuz, Kasım-Aralık, 1998 yılı Nisan-Kasım ayı primlerini ödemediği, bunun dışında ödemelerinde herhangi bir sorun bulunmadığı, 03/11/2003 sonrasında ise 15/12/2003-01/10/2004 döneminde isteğe bağlı sigorta primlerini ödediği ve sigortalının 01/02/1995-30/04/1996 ile 05/05/1997-01/09/1997 tarihleri arasında Kurumumuza tabi zorunlu sigortalı olduğu tespit edilmiştir.

Bu durumda, sigortalı (E), 03/11/2003 tarihinden önce 01/02/1995-30/04/1996 ve 05/05/1997-01/09/1997 sürelerinde zorunlu sigortalı olduğundan, isteğe bağlı sigortalılığı zorunlu sigortalılığının sona erdiği 30/04/1996 ve 01/09/1997 tarihlerini takip eden günden (01/05/1996 ve 02/09/1997) başlatılacak, bu tarihten önce ödediği isteğe bağlı sigorta primleri iade edilecek, primi ödenmiş isteğe bağlı sigorta hizmetleri ise geçerli sayılacaktır.

03/11/2003 tarihi itibariyle sigortalının 1080 gün hizmeti bulunduğundan, yeni bir talep aranmaksızın bu tarihten sonraki isteğe bağlı sigorta hizmetleri devam ettirilecektir.

D- İSTEĞE BAĞLI SİGORTA HİZMETLERİNİN SOSYAL GÜVENLİK KURLUŞLARINA BİLDİRİLMESİ

Bilindiği üzere, sigortalıların çeşitli sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi geçen hizmet sürelerinin birleştirilmesi 14/10/1998 tarihli 12-89.Ek Genelge ve eki Protokol’deki usul ve esaslar doğrultusunda yürütülmektedir.

Öte yandan, 506 sayılı Kanunun Geçici 85 inci maddesinde 01/05/2003 tarihinden önce isteğe bağlı sigortalı olup, isteğe bağlı sigorta prim borçlarını 03/11/2003 tarihine kadar ödemeyenlerin, borcun ödenmeyen kısmına ait sürelerin hizmetten sayılmayacağı hüküm altına alınmıştır. Anılan tarihe kadar borcunu ödemeyenlerin isteğe bağlı sigortalılıkları prim ödedikleri en son ay itibariyle sona ermekle birlikte, primlerin daha sonra tahsil edilmesi söz konusu olmadığından, isteğe bağlı sigortalılık içerisinde primi ödenmemiş süreler oluşmaktadır.

Bu tür hizmetlerin diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına bildiriminde, Geçici 85 inci madde gereği primi ödenmemiş süreler dikkate alınmaksızın, isteğe bağlı sigortanın başladığı tarih ile sona erdiği tarih kesintisiz olarak belirtilecek, ancak, primi ödenmemiş süreler gün sayısına dahil edilmeyecektir.

Örnek - 01/01/1999 tarihinde isteğe bağlı sigortalılığı başlayan (F)’nin en son 2003 yılı Temmuz ayı primini ödediği, 03/11/2003 tarihinde yapılan kontrolde 2000 yılı Ocak, Mayıs ve 2001 yılı Mart ve Nisan aylarına ait primlerini ödemediği anlaşılmıştır. Sigortalının isteğe bağlı sigorta hizmetlerinin bildiriminde, sigortalılık süresi 01/01/1999-31/07/2003 şeklinde, prim ödeme gün sayısı ise 120 gün dikkate alınmadan 1530 gün olarak bildirilecektir.

İsteğe bağlı sigorta uygulamalarına ilişkin; 24/05/1995 tarih, 12-63.Ek Genelge, 14/05/2003 tarih, 12-123.Ek Genelgenin “D-1” bölümü ile 15/03/2005 tarih, 12-142.Ek Genelgenin bu genelgeye aykırı hükümleri yürürlükten kaldırılmış olup, bu Genelgenin yayımlanması tarihinden önce isteğe bağlı sigortalılıkları farklı yorumlanan sigortalılardan talepleri halinde, hizmet çakışmaları nedeniyle primleri iade edilmemiş olanların durumları bu Genelge esasları doğrultusunda yeniden değerlendirilecektir.

Bilgi edinilmesini ve gereğince işlem yapılmasını rica ederiz.

İbrahim ULAŞ                                         Sait ERSOY

Genel Müdür Yardımcısı                            Sigorta İşleri Genel Müdürü

                                                             Kurum Başkan V.